Nhiều người vẫn chưa biết rõ ràng thế nào là đất thổ cư cũng như các quy định về loại đất này. Điều này gây khó khăn cho chúng ta trong giải quyết các vấn đề xoay quanh đất thổ cư.
Chuyện mua đất làm nhà đối với người dân Việt Nam luôn được coi là việc lớn của đời người. Nếu như bạn đang đắn đo khi đứng trước quyết định quan trọng này thì hãy tìm hiểu thông tin và đất thổ cư trong bài viết dưới đây. Bạn sẽ nắm rõ các thông tin về đất thổ cư là gì, các quy định hiện hành có liên quan đến đất thổ cư và kinh nghiệm cũng như các thủ tục chuyển từ thổ canh sang thổ cư và các vấn đề về thuế đất.
Đất thổ cư là gì?
Đất thổ cư hay còn gọi là đất ở, được sử dụng với mục đích xây dựng các công trình thuộc loại nhà ở hay chung cư phục vụ cho nhu cầu cuộc sống. Đất thổ cư thuộc về nhóm đất phi nông nghiệp và dùng để phân biệt với loại đất thổ canh hay còn gọi là đất canh tác.
Tóm lại đất thổ cư có thể được hiểu một cách nôm na là đất dùng để ở bình thường. Theo Luật Đất đai hiện hành thì đất thổ cư thuộc về nhóm đất phi nông nghiệp và được nhà nước công nhận hợp pháp thông qua một loại giấy tờ có tính pháp lý được người dân gọi là sổ đỏ nhằm chứng nhận quyền sử dụng đất. Dựa vào đó, chủ đất thổ cư sẽ có quyền trong việc xây nhà ở, xây dựng các công trình trên đất này nhằm phục vụ nhu cầu cuộc sống,… Bạn có thể hiểu, đất thổ cư là loại đất được Nhà nước cấp phép để ở hoặc cấp phép để xây dựng công trình nhằm phục vụ mục đích này.
Phân loại đất thổ cư
Đất thổ cư đô thị
Đất thổ cư đô thị vẫn mang đầy đủ các đặc điểm của loại đất thổ cư thông thường, tuy nhiên nó sẽ thuộc phạm vi quản lý của các phường, thị trấn, thị xã, các quận và thành phố hoặc thậm chí là khu vực dân cư thuộc quy hoạch của loại đô thị mới. Loại đất thổ cư này được Nhà nước áp dụng một số loại chính sách khác so với loại đất thổ cư thuộc khu vực nông thôn như chính sách thuế, giấy phép cho vấn đề xây dựng,… Hiện nay dạng đất thổ cư đô thị thuộc quản lý của xã và các cấp chính quyền tương đương. Chủ đất thổ cư có quyền xây dựng nhà ở cũng như các công trình khác trên đất này nhằm phục vụ đời sống và phải phù hợp với quy hoạch của nhà nước về xây dựng đô thị.
Đất thổ cư nông thôn
Đất thổ cư nông thôn là loại đất thổ cư thuộc địa giới quản lý hành chính khu vực nông thôn và do cấp xã quản lý. Đối với các khu đô thị nằm trong quy hoạch để lên thành phố thì đất thổ cư thuộc phạm vi ở đó sẽ không được coi là đất thổ cư nông thôn. Loại đất này sẽ được áp dụng theo đúng chính sách thu thuế cũng như quy định khác giống với đất thổ cư đô thị và được quy hoạch riêng. Khác với đất thổ cư đô thị thì đất thổ cư nông thôn được ưu tiên trong việc cấp phép để xây dựng vườn và ao nhằm phục vụ cho sự phát triển chung của khu vực nông thôn đó.
Đất ODT là đất thổ cư đô thị, đất ONT là đất thổ cư nông thôn là ký hiệu đất theo đúng quy định hiện hành và thể hiện phạm vi thuộc đất thổ cư ở 2 khu vực khác nhau là đô thị và nông thôn. Nhìn chung, quy chế về đất thổ cư hay là đất thuộc khu vực đô thị hay khu vực nông thôn sẽ có sự khác nhau nhằm đảm bảo sự phù hợp với chính sách về đất đai và chính sách phát triển tại địa phương đó theo pháp luật hiện hành quy định.
Các quy định cơ bản của nhà nước về đất thổ cư
Đất thổ cư có sổ đỏ không?
Hiện nay đang có một số người nhầm lẫn thông tin về vấn đề sổ đỏ và sổ hồng. Lý do cơ bản là vì trước đây pháp luật Việt Nam có quản lý các quyền riêng liên quan đến đất đai thuộc phạm vi hai loại sổ này. Sổ đỏ (là loại sổ có bìa màu đỏ) dùng để chứng nhận về quyền sở hữu nhà cung như tài sản gắn liền kèm theo mảnh đất đó. Sổ hồng (là loại sổ có bìa màu hồng) dùng để chứng nhận về quyền sở hữu nhà ở. Tuy nhiên, theo pháp luật đất đai hiện nay đã được sửa đổi, nhà nước đã gộp chung các mục quản lý trên vào cùng một loại sổ gọi là Giấy Chứng nhận của nhà nước về quyền sử dụng đất. Trong Giấy Chứng nhận này còn bổ sung thêm những nội dung như sau:
- Quyền sử dụng đối với mảnh đất đó (kèm theo sơ đồ mảnh đất).
- Quyền sở hữu về bất động sản thuộc mảnh đất đó.
- Quyền sử dụng về đất và sở hữu bất động sản gắn liền với đất.
Như vậy, dù cho mảnh đất thổ cư thuộc loại nào, dù đã có nhà hay các công trình gắn liền với đất hay chưa có gì thì đều thuộc quản lý của quy định mới này và đều được cấp Giấy Chứng nhận về quyền sử dụng đất hay được gọi là sổ đỏ. Loại giấy chứng nhận này do Cơ quan Tài nguyên và Môi trường và Ủy ban nhân dân các cấp có trách nhiệm và quyền hạn trong việc cấp cho người dân.
Đất thổ cư có được xây nhà không?
Nhìn chung thì đất thổ cư chính là loại đất để người dân được phép xây nhà cũng như xây dựng các công trình dân dụng khác phục vụ nhu cầu ở và sinh hoạt. Tuy nhiên đã có rất nhiều trường hợp chủ sở hữu không biết rõ đất của mình thuộc về loại đất nào nên vô tình hoặc biết rõ nhưng vẫn cố tình xây nhà trên đất không thuộc về đất thổ cư. Kết quả là những người này đã bị phạt hoặc phải thu hồi đất theo quy định của Luật Đất đai hiện hành. Để tránh cho tình trạng này không xảy ra, trước khi quyết định xây dựng bất cứ công trình gì trên mảnh đất của mình, chủ đất cần kiểm tra lại giấy tờ quy định về đất đai của mình để có thông tin chắc chắn cho việc mình có quyền xây những gì trên mảnh đất.
Cụ thể, chủ đất cần kiểm tra về phần “Mục đích sử dụng” được ghi trên Giấy Chứng nhận về quyền sở hữu đất. Nếu phần này được ghi là “đất ở” thì bạn hoàn toàn có đầy đủ quyền để xây nhà cũng như các công trình phụ trợ khác trên mảnh đất này. Nhà ở của bạn được xây trên đúng phạm vi của mảnh đất được cấp phép và thuộc quyền sở hữu của bạn thì sẽ được Pháp luật nhà nước công nhận và bảo vệ.
Đất thổ cư có phải đóng thuế hay nợ thuế không?
Hiện nay, theo quy định của pháp luật hiện hành thì các loại đất đều phải thực hiện đúng và đầy đủ với nhà nước về nghĩa vụ thuế, trong đó bao gồm cả đất thổ cư. Thuế này sẽ được cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định dựa trên mục đích sử dụng của mảnh đất thuộc cấp phép của bạn. Trong trường hợp nếu bạn muốn chuyển đổi mục đích sử dụng của mảnh đất thì có thể bạn sẽ cần phải thực hiện thêm một số các nghĩa vụ về thuế hay lệ phí theo đúng quy định hiện hành.
Thủ tục chuyển từ đất thổ canh hoặc đất vườn sang loại đất thổ cư
Chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ thổ canh sang thổ cư
Để có thể chuyển đổi từ mục đích sử dụng đất trồng cây lâu năm sang đất thổ cư thì chủ đất cần lưu ý trong việc kiểm tra theo kế hoạch sử dụng đất của địa phương nơi đang sinh sống. Nếu mảnh đất này thuộc khu vực có thể chuyển đổi sang mục đích sử dụng khác thì bạn thực hiện theo các bước sau đây:
– Bước 1: Bạn cần chuẩn bị 1 bộ hồ sơ để xin chuyển đổi mục đích sử dụng đất theo đúng quy định hiện hành. Thông thường thì hồ sơ sẽ bao gồm: Đơn xin chuyển mục đích sử dụng đất, sổ đỏ hay Giấy chứng nhận về quyền sử dụng đất cùng Sổ hộ khẩu và Chứng minh thư nhân dân.
– Bước 2: Nộp hồ sơ đã chuẩn bị đầy dủ về Phòng Tài nguyên và Môi trường tại địa phương đang quản lý.
– Bước 3: Nộp phí để chuyển đổi đất và nhận kết quả theo lịch hẹn. Số tiền mà bạ cần phải nộp sẽ được Phòng Tài nguyên và Môi trường thông báo. Bạn sẽ thực hiện nghĩa vụ nộp phí ở cơ quan quản lý thuế tại địa phương và giữ hóa đơn này để xuất trình khi cần. Hồ sơ thực hiện chuyển đổi mục đích sử dụng đất sẽ được cơ quan có thẩm quyên giải quyết trong vòng 25 ngày đối với khu vực vùng sâu, vùng xa hoặc trong vòng 15 ngày đối với với các địa bàn khác.
Trong quá trình chuyển đổi mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang đất thổ cư thì cán bộ của Phòng Tài nguyên và Môi trường địa phương sẽ xác minh thực địa. Quá trình này cũng cần bạn phối hợp để quá trình thẩm tra này được diễn ra thuận lợi và hồ sơ của bạn được giải quyết nhanh chóng.
Chuyển đổi đất vườn sang đất thổ cư
Quy trình thực hiện để chuyển đổi mục đích sử dụng của đất vẫn tương tự như đối với đất đất thổ canh ở trên. Tuy nhiên khoản phí phụ thu khi bạn muốn chuyển đổi mục đích sử dụng đối với loại đất này lại được tính khác, khoản tiền này cũng sẽ được cán bộ cơ quan chức năng có thẩm quyền quản lý thông báo cho bạn để thực hiện đầy đủ nghĩa vụ đối với nhà nước.
Bài viết đã cung cấp thông tin cơ bản về đất thổ cư cũng như một số các quy định hiện hành về đất thổ cư, các bước để chủ đất chuyển đổi sang mục đích sử dụng khác. Nếu bạn muốn xây dựng công trình nhà ở hoặc mua bán, chuyển nhượng đất thì cần tìm hiểu kỹ càng về các thông tin này và đọc Luật Đất đai hiện hành để có thể tự tin hơn trong quá trình thực hiện.
